ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Беа свесни дека им претстои голема макотрпна работа на која тешко ѝ се гледаше крајот.

Жедта за моќ и владеење, која тешко се контролирала во големите воени походи и завојувања, ќе ги предизвика трајните делби, прекројувањата на границите и немирите на Балканот.

Но, и народите на Балканот го сочувале зачувале овој збор, со блиска, но никогаш различна конотација? рече Камилски, насочувајќи го разговорот кон ставот кој требаше да се заземе за зборот табиет.

Неговиот пријател сликар го врзува со долга врвка околу стомакот за да може од време на време да го симне од таванот и да го нарани со каша од банани која ја спрема три пати дневно.

Се обидува да напише писма до Фјодоровиот пријател писател и Фјодоровиот пријател доктор за да ги праша дали знаат нешто за оваа болест на лебдеење за која тешко се осмелува да го испише зборот “болест” но сепак го испишува - повеќе од страв отколку од потреба.

Таа го сакаше мирисот што ја обземаше во тој миг, тоа не беше мирис ниту нејзин, ниту на Лилица , ниту на Андон, тоа беше некој мирис на ветрови што се раѓаат одвнатре и носат реа на пот и плодност, мирис кој тешко може да се именува, како кога ќе влезете во кафеана во која никако не можете да кажете од кое јадење е тој мирис што ве тера со стрв да подголтнувате, затскривајќи се тоа да не го видат другите.

Третата пролет откако ги раселив глувчињата или откако тие ме населија, го сретнав првиот сосед во селото, познат сликар кој тешко продаваше од своите дела, заради што темно, сувосано лице, премачкано со боја на гареж, на дим.

АРСО: (Полн е со животна радост и ведрина, кои тешко можат да му ги поматат и најтешки грижи и незгоди.

Излегува од врбјакот и гледа по Томче со блага потсмевка.) Сиромав чорбаџи Томче, изгоре за Стојанка како биволче за водичка!

Зад отворениот прозорец низ кој тешко можеше да се спровре глава на дете, небото лежеше како дамка извалкан снег.

И пак лежев како во напукнат воденички мучник.

Ѕидот на многуте стебла се оддалечуваше, ѝ бегаше на мојата врела жажда додека околу мене сѐ стануваше метеж во кој тешко можеше да се оддели небото од земјата.

Во згрбавеноста бев желка што ќе продолжи да лази кон својата цел дури иако ја носи на својата коскена кора земјата со сите планини и реки.

Имаше уште една драматична минијатура на која тешко навикнував.

Иако пред некој ден бев таму, одново ме обзеде возбуда и долго останав простум загледан во тој прекрасен и незаборавен пејсаж од кој тешко откинувам очи и чувствувам неизмерна тага.

Понекогаш тој ќе препрочиташе некоја од книгите кои ми ги препорачуваше – ги сакаше Софокле, Шекспир, Гете и Сервантес; од мене бараше да не ги читам Балзак и Флобер, затоа што биле полни со неморалности; Достоевски, кого тукушто го откриваше, ми го забрануваше затоа што бил полн со мрачни мисли.

Кога правевме паузи меѓу читањата и одевме во дворот на библиотеката, брат ми ми кажуваше работи кои тешко можев да ги разберам, но сепак внимателно го слушав, бидејќи знаев колку му е важно некој да го сослуша, затоа што неговите пријатели беа посветени само на медицината, а тој сакаше нешто повеќе, тој сакаше да ги разоткрие тајните на човечкото суштество кои беа отаде анатомијата; Зигмунд беше уверен дека тоа растајнување би можело да се направи со вкрстување на разумот и чувствата, тој велеше дека и размислувањето, и чувствувањето се есенцијален дел од нас, и само при „соработката“ на тие два дела човекот може да се осознае самиот себеси.

Впрочем, историјата на Балканот секогаш беше таква, доаѓаше и одминуваше во куп, а остануваше грутка мраз во душите на луѓето која тешко се топеше.

Сѐ беше врзано во некаков проклет маѓепсан круг од кој тешко можеше да се ослободат секретарот, градоначалникот и сите други по ред.

Гладен, со своето семејство, со својата службеничка плата, со која тешко ги врзуваше двата краја на месецот, татко ми се обидуваше, со сета дотогашна ука, со сите источни и запад­ни книги од својата библиотека, да ја разбере новата вера во која се колнеа луѓето – социјализмот, комунизмот.

Се разбира, обете патувања, по многу години, извлечени од некогашниот историски контекст, можеше да се сметаат за помалку значајни епизоди, но во историја­та на нашето семејство во егзил, тие можеа, во времето на погромите, особено патувањето во Италија, да се сме­таат за сомнителни настани кои тешко можеа да им се објаснат на тогашните идеолошки умови, а да се немаше после­дици врз спокојот на доселеничкото семејство кое постоја­но трагаше по рамнотежата помеѓу напуштената и новона­се­лената земја. ***

Таа умееше, во својата голема и намачена душа, да најде простор за соседите, за повеќедетните семејства, кои тешко врзуваа крај со крај, со скудните средства.

Но внатрешната принуда не може да ја поднесе очигледната мрзливост, која тешко може да се одвои од статистиките за невработеноста.