ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Тогаш тој дозна дека градот Салоник локалното население го именувал Солун, неговиот роден Монастир го викал Битола.

Италијанската триколора се развеа над јонските острови, од Крф, Кефалонија, древната Одисеева Итака, сѐ до Закинтос или „Илѐеса”, „шумовитиот остров” како што го именувал Хомер, тој Фиор ди Леванте како што, делум и поради богатата вегетација, го нарекувале романтичните венецијанци.  Во новата окупација на островот, трагите на тој романтизам беа наполно исчезнати.

Некои тоа го нарекуваа ослободување. Во Ла Калежѐ со шепот го именуваа окупација.

Грчката војска имено, не само што ефикасно го одби нападот на војската на Мусолини, туку италијанските сили успеа да ги потисне дабоко во територијата на соседна Албанија, нижејќи победа по победа над силната солдатеска изненадена од бестрашниот настап на малата армија.

Во тие исчекорувања и застои на неговата бирократска кариера, помина повеќе од половината на неговиот работен век и четврт век од бракот со Лила, кога започна војната и кога кабинетот на Првиот министер го именува на високо место во Комесаријатот за еврејски прашања, а потоа и за делегат на тој комесаријат, деташиран во новите предели на новата мисија во Скопје.

Така и ние мораме предметите што нè опкружуваат како и нашето сопствено “Јас”, духот, душата, она нешто што го именуваме како идентитет, да ги сфатиме како точкасти компјутеризации. 140 okno.mk

Книжевноста на деветнаесеттиот век настојува местото на настаните да го именува и да го постави пред раскажувачот како зададен простор, услов за карактеризацијата и индивидуализацијата на ликовите, додека книжевноста на дваесеттиот век го изразува присуството на градот низ раскажувањето, низ сомнежот и колебањето на перцепцијата, иронијата и лажливата самосвест.

Сигурно, не! Не му доаѓаше ни на крајот од умот дека, сепак, ќе го именуваат за социјалистички судија.

„Хм“, пристори еден од моите посетители кого не би го именувал.

Нема податоци за тоа, никој и не си споменува дали било нешто слично запишано во тефтерот Акиноски, дека и таа, Руса, е закопана тука, покрај каменот, но него, каменот, покрај со едното негово име, Бел Камен, го именуваат уште и со две други: Јованов Гроб или Турчинов Гроб.

Сиот тој предел жителите на Потковицата го викаат Градиште и сè што е во негова близина така го именуваат: Градишки Пат, Градишка Корија, Градишки Пасишта, Градишки Трла и така натаму.

Нараторот би ризикувал да ја преземе обичната улога на симболичниот татко, доколку прогресивно не заземал критички став кон тој што ќе го именува како „голем губитник во сите победи и во сите порази со кои е обележана историјата на Балканот”, но затоа ќе биде во можност да ја нијансира својата мисла во друг момент: „Но, во секој од своите порази, неговата душа ќе биде победничка.”

Во заокружената изјава за мотивите, вие морате да кажете нешто што ќе го именува делото (се именува она што се случило во реалноста или во мислите), и потоа да се именува сцената (позадината на делото, ситуацијата во која тоа се случило); исто така, морате да укажете која личност или тип на личност (извршител) го извршила делото, кои средства или инструменти тој користел (средство), и која била целта . . . секоја комплетна изјава за мотивите би нудела некој вид одговор на овие пет прашања: што е сторено (дело), кога или каде е сторено (сцена), кој го сторил (извршител), како тој тоа го сторил (средство) и зошто (цел). (Burke, 1969 стр. xv) Со поставување на прашања за искусување на искуството, можат да се истакнат посебни дела, сцени, извршители, средства и цели.

Честопати укажувам на Барк-овата (Burke) демонстрација на мотивот како рамка за оваа работа: Ние ќе користиме пет поими како генерирачки принцип во нашето истражување. Тие се: Дело, Сцена, Извршител, Средство, Цел.

„Господ Седржителот, кога го создавал светот, водел сметка и во непознатото да стави зрно познато, за да можеме да го именуваме“, рече и продолжи медот да се излева од устата негова: „Зарем кога ќе сретнеш непознат човек, не те потсетува тој, по одот, или по некој дел од телото свое, или по гласот на некој што претходно си го знаел?“

Одеднаш, логотетот рече: „Ова е лесно. Зарем нема доброто, мекото, облото да го именувате со зборот малума, а острото, рапавото, горчливото со такете?“

И, отидовме на Зајачки Рид: газдата на Земанек (многу ме повредуваше тогаш тоа што тој, Земанек, самиот го именуваше не по име, туку како газдата) беше фалбаџија и ние моравме да ги слушаме неговите самопогалби; ни ги раскажа сите трки во кои учествувал и сите свои успеси кај жените по трките.

Но, тука може да се добие појасна претстава за ентитетот што се држи в плакар ако забележиме што е тоа што написот одбива да го именува, освен имплицитно.

Но, Далтон одбива да му даде име.

Потоа таа влегува во зоолошката градина држејќи го своето безимено бебе.

Сани поминува покрај една порта блиску до една врба и посакува бебето да го именува Врба.

Се противи на полот, зборува за бебето со тоа, не тој.

Врба. Багрем. Поток. Орел. Би го именувала бебето Врба.

Таквото име би било како амајлија и би значело дека бебето ќе ја преживее зимата.

Иванов, за мене, веќе смислува нов Ѓорче Петров, го именува веројатно Димо Хаџи Димов или кој знае како, и се готви, веќе утре, да ми го порача мртов, со истата закана - ... дека ако не отиде главата на тој нов Ѓорче, ќе отиде - мојата.

“ „Пак некоја од вашите чудни идеи“, рече префектот кој имаше обичај да го именува со зборот ’чудно’ сето она што не можеше да го разбере, живеејќи така меѓу вистинска армија од ’чуда’.

„Не? Добро; откривањето на документот на трето лице, кое нема да го именувам, би ја довело во прашање честа на една личност од мошне висока позиција; и оваа околност му дава на имателот на документот моќ над видната личност чиишто чест и спокојство на тој начин се доведуваат во опасност.“

„Но ти можеше да го именуваш така и хирургот што ти го доведов во онаа ноќ во војната.“

Мораше да го напушти Тунис, но Митеран не се откажа од неговите дипломатски услуги, го именува за итинеререн амбасадор во Иран, подоцна во Турција.

Боб Пелетро, како што го именуваа неговите пријатели, висок, слабникав, со убав профил на тенисер, беше комплетен арабофил, префинет и вешт дипломат.

Тој не се прослави, влезе во клинчот на внатрешните односи, односно фати страна во борбите за наследство на Бургиба и подоцна тоа се покажа фатално за неговата кариера.

Ататурк го именува Али Фети во октомври 1921 година за министер за внатрешни работи на новата турска влада, но тој ќе се најде и во пресудните преговори со Франција и Англија, кои дотогаш ја чинеа најжестоката алијанса против Мустафа Кемал и неговите соборци.

И тие се друго на моќта, слеп протагонист кој го надлетува политичкиот лавиринт, оној кого власта не може ни да го познава, ни да го именува, ни да го обележи.

Наместо тоа, тој сугерира дека преведувањето попрво би требало да се посматра како една инстанца во која јазикот би се согледувал како секогаш да е во процес на модификување на изворниот текст, на одлагање и разместување на која и да е можност за дофаќање на она кое изворниот текст сакал да го именува.

Мојот пријател, Henru Geldzahler, кустос на уметноста на дваесетиот век, пред да го именуваат за званичен културен цар на Њујорк, вака го опиша почетокот на попот: “Тоа беше како некој научно-фантастичен филм - Вие, поп уметниците, непознати едни на други, излегувате од различни делови од градот и гледате напред носејќи ги своите слики пред себе”.