ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

На комитите им ги отсекоа ушите за трофеи, па ги понесоа со себе за доказ пред султанот.

Во тие маала во кои и јас сум израснала, се меша мирисот на времињата и на просторите, јадењата што мајките на нашите прабаби ги понеле од Иберија со аромите и рецептите донесени од Турција, од Стамбол и од Солун и од богатите мисирски пазаришта на бахари и на друго зајре што доаѓа од различни места на Блискиот Исток.

- Како спиеше? - Не прашувај. Пукнав од главата синоќа.

Трајко Бешот пак, потера две крави и еден вол за Воден и ги понесе стоте Толеви лири да побара оттаму некоја грчка берданка.

Бахтијаровите Анадолци во верига ги претресуваа не само селата, колибите и пештерите каде што можеше човек да се заклони, ами и сите смреки и грмушки, небарем зајаци бараа.

Ѓорѓи беше „купил" дваесет берданки таканаречени „гра" и цел сандак фишеци, му ги теслими така заковани во долги сандаци, уверувајќи го Трајка дека се нови од фабрика и Трајко му ги даде стоте лирички — шеесет за берданките, четириесетте за фишеците.

Е, море, тука тука. Било речено да ги оставиме коските по овие пустелии, нема што — тажно промрморија скоро сите Сарафови приврзеници кои до пред некој ден мислеа дека се веќе надвор од опасноста и скоро ќе се најдат „во слободната мајка Б'лгарија" да ги понесат венците за услугата што му ја направија на Кобурга.

Патем, сите си ги земаат букетите цвеќиња од публиката (или од дирекцијата на театарот?), аплаузите очигледно не можат да ги понесат - тие се тешки како венци на мртовец.

Тука беа и десетте фишеци, што ги понесе, шест во пушката и другите четири во џебот, а тоа беше сега сѐ, што му беше потребно среде тие шпели.

Додека Јана го подготвуваше утринското кафе, тие ги истовараа вреќите што со себе ги понесоа од дома.

Свеќи ќе купам во разни бои, за по дома да ги понесат, пред спиење да ги палат и да си ги чуваат, па да ми ги вратат изгорени и да ми се пофалат што сѐ убаво им се случило, а, ако колата низ брдо тргнала, секогаш можам да им речам дека, ете, сега месецот и ѕвездите ќе делуваат врз нив и дека моите предвидувања ќе почнат како лавина да се случуваат. Ама, од утре!

А тогаш, кога ја качиле бомбата на кола, Трајана ги набркала сите седуммина мажи, сина си Ѓорета намерно го испратила да оди двесте-триста чекори напред пред колата, божем за ако има камења да ги отстракнува и да ѝ кажува која има дупки, а сама, откако се прекрстила, ги повела воловите, и - нога за нога право прудолу.

Затоа викнала по Тодија да ја дотера колата и сите заедно, лека полека помагајќи си со штрангите што си ги понесоа од дома, ја натовариле бомбата на кола.

Додека пушеа, Марија ѝ се препушти на желбата да се довери некому и нејзиниот глас одѕвонуваше погласно од дождот и од тресењето на автобусот.

Изгледаше како накиснато врапче во својот студентски капут и во пролетните сандали, и беше толку вознемирена поради непредвидената несреќа, што заборави да ги понесе клучевите од автомобилот.

Облечен е во волнени бечви што ги понесол од дома и завиткан со волнено шалче околу вратот исто така понесено од дома; само блузата и капата на него војнички; кошулата му е сошиена од падобранско крило; седи на една пењушка во шумата и пред себе држи автомат.

Доцна во ноќта тој ги прелистуваше речниците кои дента не ги понесе на средбата со Татко.

Тој им кажуваше на Армен и Алиса за десетиците книги кои ги купил овде и ги понел со себе на шпанските боишта, некои ги изгубил, други ги сочувалзачувал, носејќи ги на Балканот, пред почнувањето на Втората светска војна.

Во летната медитеранска екстаза на Езерото, кога над него владее огромната сина тишина, нема човек, посебно поет кој искачен на вишинката кај манастирот Свети Наум не чувствува потреба да напише песна туку е обземен од внатрешниот неодреден порив да ги - раскаже разликите од светот од кој иде!

Драмата настапи еднаш кога ги понесов клучевите со себе и повеќе не можев никако да ги најдам. Со денови. Вистинска драма! По некој ден ги најдовме во машината за перење како силно одѕвонуваат на металната центрифуга. Овој звук најпосле ме смири. Клучевите беа конечно пронајдени!

А кога сонцето заоѓа и синевината ги покажува своите невидени метаморфози, човек кога се оддалечува од Езерото ги понесува идните залези како ветувања на среќа.

Тајните свои Мил си ги понесе в гроб, а на погребот се откри онаа другата тајна што ги мачеше луѓето кој ги краде парите од црквата...

Избезумени, тие што беа на него се обидоа да се вратат назад или напред да скокнат на сушата, но тоа беше доцна, та заедно со него падна во виорот и бучната вода и ги понесе надолу, не слушајќи ги нивните молби, клетви и пцости на адреса на сите ѓаури.

Воловите ги собраа да им се најдат за јадење, а две човечки глави од отепаните орачи ги навреа на два стапа и ги понесоа како воен трофеј пред Суља за да ги исплашат со нив бунтовниците.

Некои ги товареа во вреќи и коските на своите блиски што ги откопуваа во гробиштата: да ги понесат со себе каде што ќе закуќат нов живот.

Индустријата мора, другари, да се развие, да ги понесе, да ги крене овие луѓе, да ги исправи, веднати над нивните дрвени плугови.

Сигурно ќе ги понесе во душата и како во хербариум ќе навраќа на спомените од Езерото од минатиот живот каде што ја остави мајка си на родниот праг на куќата, на гробовите на предците, на тие извори на трајната меланхолија во егзил.

Можеби Генералот од дома си ги понел за да му се најдат.

Но од купот спомени што ги понесов од Франција беа и кафеавите очи на детето-момче Оливие.

„Обично носам хигиенски чаршафи за кината - помисли само кој сѐ можел да седи пред тебе на седиштетето, и колку пати, и каков вид на некоја ужасно гнојна бактерија мора да се наоѓа во сите оние древни капки од карамела и кока кола и пуканки со путер - но не сакав да помислиш дека сум настрана или така нешто на првиот состанок, такашто не ги понесов.

Потоа женското WC... Мислиш дека претерувам?“

Всушност, мислев дека претерува. Се разбира дека мислев така.

Кога се оддалечи од селото, се сетил дека сите пари што ги има ги понел со себеси.