ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

По топлата зима немаше сила што можеше нив да ги раздели.

Чанга обично одеше докрај во извршувањето на науменото, немаше сила што можеше да го сопре, особено кога го водеше инстинктот на вистината.

Немаше сила што можеше да ги помести, освен можеби катастрофалните земјотреси кои се повторуваа во градот на секои петстотини години.

Всушност јас немам сила да го откопчам за да го соблечам.

Мајка ми беше добродушна жена и немаше сили (ниту сметаше дека ѝ е дозволено јавно да го проценува однесувањето на татко ми) да се спротистави на инаетот на татако ми, така што таа секогаш тој негов инает го поддржуваше, не како инает, туку како негово право, па дури и правда.

Повремено ѝ даваше по една и на мајка си, која немаше сили да ја исплука семката од устата.

Немав сили да го отворам. Неа ја немаше. Не дојде. Претчувството ме плашеше.

Ај сега сестро, да си ми жива и здрава и да славиме многу пуримски славја”, ја кревам чашата со лимонада.

„Не чини, си велам, да е човек и пречестит и прескромен”, и со таа мисла станувам да ја спасам ситуацијата која од пресраменост влегла во ќорсокак, кога гледам - имам што да видам: тие се држат за раце, гувеат и немаат сила да си погледнат ни в очи, а камо ли да се поканат да танцуваат.

Мислев дека нема сили да ја држи гитарата в раце, зашто такво чувство се добиваше од нејзиниот снемоштен глас.

Шаховските известувачи, во куси реченици, констатираа дека тој не може да ја постигне својата форма, почнува доста добро, но брзо се заморува, расипува и добиени позиции и нема сили да го издржи финишот.

Песната, во нејзиното основно битие, е - завет, но ниеден завет нема сила сè до смртта на оној кој заветува.

Барем таков е мојот опит: текот на мислата и на идејата се пресоздаваат во еден дотогаш незнаен ритам, а ритамот, насетуваше Ајнштајн, е некоја заскитана цифра на семирот.

Не можев да се поткренам. Дури и да се свртам кон ѕидот немав сила.

Вчудовиден се џареше во мене.

Се џарев во темнината. Очите ми гореа и ме печеа како тогаш кога имав сипаница.

Од вчудовиденост немаше сила да се брани.

Сознавајќи ја својата вина и немајќи сили да го признае тоа, во него се раѓаше протест. Протест против Неа.

Не можеше повеќе да се бори. Немаше сили да им откаже на луѓето.

А што да речеме за зборот, за неговата посебност: изместен од неговото природно место да нема сила за ништо и ставен таму каде што и бог господ не сонувал – да зрачи со сила на вистинска експлозија?

Немам сила... Срце пука... Еј, ми тежи тешка ноќ.

Но немаше сили да го оствари аманетот.

Немав сили категорично да станам, да протестирам долу во рецепцијата, да одам кај другите за да им објаснам.

Тоа всушност беше последниот наш разговор во кој сакав но не смогнав сили да ѝ речам дека сум подготвен да го прифатам на себеси татковството на Иван и тоа не само како мое лично признание за тоа колку ја ценам, туку и заради една друга причина, што за жал немав сили самиот себеси да си ја признаам.

А потоа наеднаш... немаше сили да признае дека и тоа било само попуст обид.

Или не станува збор за умот туку за некоја поинаква пројава што се јавува како белег на возраста, на годините?

Не, не стануваше збор за некакво женирање. Или сомневање во желбата.

Дали треба да ме загрижува ваквото непресметливо однесување на мојот ум?

И тоа приватните прашања што немам сили да ги разрешам со обично испитување па дури и со наредба, или со удар на раката по бирото.

Немав сила да кажам дека Пенчо лаже.

Ми стана јасно дека тој немал сила да ми каже дека ја сонува Луција на ист начин како и јас, дека копнеел по нека, дека онојпат, на разбојот, ми го препуштил првенството, небаре е христијански духовник.

Лебот и сирењето ми паднаа од раце, в грло нешто ме стегна, некакви искри ми прелетаа пред очи, се стресов и сакав да заплачам, ама немав солзи, сакав да викнам, ама немав глас, сакав некаде да избегам, ама немав сили...

Со едната плешка лежев врз нечија секира. Немав сили да станам и да се преместам.

Се умирало и веќе се немало сили да се копаат гробови: откако се договориле уште во Лесново да се здружат, тие и сите во Кукулино во дваесет воденици, требало да се мисли и да се предвидува дека дел од маката на живите ќе станат и гладните детски усти на некои од загинатите, бездруго на Јане Крстин, Пеце Дановски и Борис Калпак, а најмногу купот штури наследници на килавиот Јаков.

Болката во грлото ми се разлеваше по целата става, ми ги пиеше коските и ми го ораше месото.

Потоа, по еден час од поаѓањето на Арсо Арнаутче и на Цветко Грнар, пошле еден по друг по пролокан пат и луѓето со двоколките, повеќето со надеж дека враќањето ќе помине без жртви иако двајца или тројца понекогаш загрижено погледнувале кон постариот тревар.

Меѓутоа, тој се враќа, застанува пред Неда, не може да изусти ни збор, но затоа се наведнува, ѝ ги бацува двете раце и излегува. Излегува, немајќи сили да се сврти.)

ЛУКОВ: (Навидум соземен, но сѐ уште нема сили да се сврти кон Младичот и да му погледа в очи.) Со кого, рековте, дека сакате да се видите?

Немам сила, немам храброст а знаеш љубовта е нема а јас ко чедо на амор се претворив во дух... ќе изградам куќа од зборови и во неа би те затворила со клучот на моето срце би те чувала да бидеш мое гнездо во кое слетува мала птица да бидеш мој дом со отворена мускулна врата за срцето на малата птица лекокрила, многу нежна да бидеш свежо утро но тиха вечер... светилка што искри во мракот во мојата коса, една надеж, небиднина една среќа во ѕидините на срцето што се руши ко стена да бидеш последна љубов дојди, не оди си, дојди!!!

Но немаше сила повеќе, Исус ја спаси два пати третиот пат нѐ стигна злобното око на кнезот Тарасиј, престигна Качен на коњ високо со остра сабја во раце замавна силно бездушно, главата летна високо црвен дожд лицата им ги попрска на луѓето тоа што го видоа писнаа силно до небо...

Малку јазици имаат толку алтернативи за „куќа“ како англискиот - “residence”; “abode” “dwelling”; “domicie”; “cottage” (резиденција, престојувалиште, колиба, стан, место,) и мошне корисни метоними како: „огниште“, „покрив“, „скривалиште“, „засолниште“, но ниту еден од нив ја нема силата да нѐ допре на тој начин како „дом“.

Се гризеше дека било многу лесно да се биде сам меѓу сите луѓе, или барем со еден од нив крај себе, среде оној нивни свет, но оваа самота сега беше нешто сосема друго и тој за неа ниеднаш немал сили.

И уште, криејќи ја од нив својата освестеност, само заради тоа што немаше сили да им одговори, можеше да го слуша како пробучува под него оној нивен тих, испрекинат од саповите, што ги носеше зачекореноста и умората, говор: - Го оставивме сам, толку време, - рече недовршувајќи од заздишаноста оној напред од неговата десна страна.

Беше и едно заскитано крајче од мислата за тврдата удина, што можеше да му ја донесе оној самјак вчера, просто го имаше нејзиниот вкус, кога ќе се испече едно доста големо крваво парче, делнато од неа и посолено, веднаш на жарот, така што солта да потплуснува додека го печеш, но сега веќе немаше сили, а ни желба, за да продолжи да се губи во тие сонувања и глодања.

Запаѓаше во нездравиот оган на треската и во поматената свест претчувствуваше нешто што немаше сили да го избегне. и постепено се губеше во морничаво бладање.

Арсо немаше сили да ја продолжи таа жестока игра.

Премногу е жестоко тоа. Немаше сили дури да си ја тресне главата во ѕидот...

И скришум ја топи перницата со солзи и нема сили да ги запре.

- Море, ба и коренот, вели Јоше Свирачот, пред гајдата моја нема сила што ќе издржи, што ќе додржи.

Веќе немам сила, не остана душа во мене.

- Немојте да ме стрелате. Туѓинецот е вкочанет. Нема сила да падне на коленици.

Капнуваше под мекиот товар. Немајќи сила да продолжи, застана и го пушти неподвижниот. Товарот се лизна од рамо и тресна врз тврдата земја.

Се тргнува. Божем нема сили да отстапи.

Детето му пречи, тој нема сила да се врати и да го набрка.

Сакаше да продолжи да зборува, да се оправда, но немаше сила.

Настана тишина која, се чинеше како да траеше вечност. Никој немаше сила да ја прекине.

Раде, на кого Рада му беше повеќе од симпатична, ставен меѓу огнот на Анѓа и Ѓорѓе немаше сила да каже ниту збор во нејзина одбрана.

Но, и покрај нејзината вродена бунтовност и инстинкт за самостојност, немаше сила да одолее на погледот и мекоста на неговите раце.

Едноставно немаше сила што можеше да го стави во ред ова разуздано суштество.

Вака прогнат на тврд камен во една пештера меѓу лисици и дождалци немам сили да се извинувам и да извикувам пароли.

Тоа е мој живот кој јас треба да го живеам и нема сила што ќе ме натера да постапам поинаку. Јас со грчкио конзул не се мажам.“

Немаше сила која можеше да го сопре во преостанатите денови да продолжи да купува книги кај париските букинисти.

Капнуваше под мекиот товар. Немајќи сила да продолжи, застана и го пушти неподвижниот.

Се тргнува. божем нема сили да отстапи.

Кап - кап - кап - саде капка по капка капе во коритцето - бигорно... и тенка шурка тече удолу... нема сила што да ја запре водата - кајшто течела ќе си го длаби патот - ќе тече... Бигорна тишина...

Неда немаше сили да стане. Ја крена главата нагоре и му се спили во очите.

Само пристојно се насмевнав и киднав, немајќи сила да му кажам дека сиротата Македонија, поради онаа грчка будалаштина, всушност навива за Меккејн.

Немаше сила што можеше да ја запре. Мораше да си оди!

Па? Не одговори ни за иследникот ни за себе, како што не можеше да одговори на набожното прашање еднаш, порано, ни оној калуѓер што дојде в болница смерен, набожен и со гонореја.немаше сили и не сакаше да одговори, како секој осамен, изгубен, безнадежен човек.

Дедо ти немаше сила што можеше да го оддели од Езерото.

Иако автобусот веќе стои, тој со најголема радост би побегнал пред неговата огромна големина, но нема сили за тоа.

„Немав сили непотребно да се перчам.

Замисли си, да го видиш ликот на мајка си, или на онаа која ти е прилегната до срцето, како се лелее под површината на водата а нема сили да се измолкне надвор и вистински да се покаже.

Па како тогаш да ѝ се препуштам кога однапред се плашам дека може да ме занесе онаму каде што не сакам?

Изгледа дека сепак е поумесно наместо на науката да му се препуштаме на причинувањето иако сум свесна дека станува збор за некоја непозната патека на прелагата по која немам сили да зачекорам?

Ситна работа. Сосема неважна. Но немав сили веќе да се борам.

Тука Ѓорѓија заспиваше, немајќи сили да си ја доврши фантазијата.

Потаму друг ги расчекорил нозете и нема сили да си ги собере.

Не можам повеќе, ми вели Ставрос, немам сили и да се убијам.

Веќе немаме сили за понатаму.

Му замалел веќе и гласот, нема сила да заплаче.

Се тепам, се бапкам, ама и за тоа немам сила.

Немам сили, што се вели, болките ме вртат.

Веќе немам сили за чекање, вели, нашево не може да почека.

- Настапија компликации, неминовни во периодот на транзиција - транзиција... трансформација... дестабилизација... приватизација... изговара Влатко со забавено пулсирање... мислата се кине, концентрацијата попушта, се завиткува во некаков бел превез, нема сила да му се спротистави на сонот, му се предава без отпор - сонот е смирувачки, благотворен, мирислив, мек - небаре е скутот на баба Мирјана...

Пелагија се стаписа на местото, се стаписа од благиот глас на жената и полека, полека, со така да се рече надчовечки напори ја заврте главата и жената влезе во нејзините очи веднаш тука зад вратничката, а со неа и целата градина и куќичката со последното сонце плиснато по белината на ѕидовите, и вратничката се отвора на внатре, насмеаната жена ја влече натаму, ѝ прави пат за да влезат во градината Дојдете, златни, да си поседиме пред мојава врата, со денови, мори златна, да не речам со години, те гледам поминуваш од тука со момичево во рацете и со некоја голема болка во лицето, одамна сакав да те поканам да ми влезиш макар во градината ако не во куќата! и Пелагија нема сили да се спротивстави, таа дозволува мекиот допир на жената да ја води по патчето сѐ до поплочената ширинка пред вратата на куќарката каде што има малечка масичка и неколку столчиња без потпирачки наместени околу масичката и веќе седи на еден од нив, а на другиот до неа малечката Пела, и уште, уловува дека тетката седнува до неа без да престане да зборува Ако си калеша и со црно во срцето, ти си убава, и не знам дали има поубава од тебе, и по лицето ти се познава дека си и добра, твојата појава зрачи добрина! и во исто време претрчува внатре низ отворената врата и мислиш дека оди натаму а таа се враќа со подавалник на кои има чинивчиња со слатко и пресна вода во стаклени чаши Добро ми дојде, златна, во куќава, ајде, касни од слатково, јас самата го имам правено, онде од зад куќи, имам две дуњи, погледни, како сонцето што свети така и тоа свети, како твојата невидлива светлина, златна, како твојата невидлива добрина, златна, а тоа што свети во исто време и боли, мила, твојата невидлива болка, касни, заблажи се, ти ја знам болката, со денови, со недели, со месеци сноваш по уличкиве и бараш брлог оти онаа коруба сега е зграда, ене ја, ги надвишува сите куќи и вие морате да се иставите од таму, е, златна на тетка, не знам зошто, ама моето срце те одбра тебе, така да знаеш, те одбра тебе и оваа топка радост и оваа жолта заштита, вие да ми бидете радост на старост!

Марко наеднаш побледе. Се фати занишано за шанданот и за малку ќе го турнеше. Немаше сили да ја крене Калија.

Ѓаволот нема сила за мене, но ги надвасува тие што ги сакам, ги фаќа во костец и ги љуби!

Надвор уште се слушаа гласови на децата што играат во „Плавата уличка”, но немав никаква желба да им се придружам. Поточно, немав сила.

Ми се чинеше дека сум болна. Така се чувствував.