ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Се најдов во небрана — изненадена сум невела — не чини неј — нив непара — не толку нетоп — невестински украс од тенеќија кој ја заменува короната ниа — оние нии — нив нуна — кума (делхинутив — кумица) нишан — знак нишка — нит, нитка на платно нишчелки — направа на разбој за ткаење ној— оној ногашчка — наплеток од косата обрецнам — врекнам, нависоко ќе проговорам обрус — долга везана крпа со реси од која се прави чалма на главата одер — врста кревет на столни ногари закопани в земји на кој се чуваат алиштата и покровите во визбата одвраќам вода — басна на вода за да се мени положбата во која се најдува озастра — утринава онбашија — турски војник десетар — каплар опурчак — искинат опинок кој веќе не се носи оралиште — место каде се игра оро ораџика — жена што игра оро орјатка — погрден збор за жена со која друга жена е скарана орман — густа гора оужје — накит олепела — лесна клетва осмак — мера за жито 50 оки отпуст — поповска песна пред свршетокот на извесна. служба павти — женски накит од сребро и бакар пагурче — сад за ракија пазамарка — џеб на селска кошула пајвани — ортомчиња со кои му се врзуваат нозете на коњ да оди раван — ситно парка — што ѝ е, што ѝ пречи да направи нешто паскурник — шара за шарање поскури пачавриче — книжулче, може и крпче од ткаенина пашит — без самар коњ, маска, магаре пералник — котел во кој се топли вода за перење песјачка — погрден збор за жена со која друга жена е карана петле — во онаа см. наполеон — пара златна француска со петле на неа петравил — епитрахил петреви гаѓи — горско цвеќе пинок — опинок плак — старец плетва — трева во сеидбата поврзало — врвца на торба или вреќа, како и на огламник на добиток подвеска — дел од селска облека.

Постоеше верување, некаде до крајот на последната Голема војна, оттаму и името на кладенецот, дека таму, на Самовилец, живеат самовили и дека ноќе, на месечина, горе на Плоштината, играат ора со овчарите.

Се надигна од облакодерите и се слеа со самото небо - во една длабока и страшна - неискажлива болка... мајсторот Него не го испратија со свирки, ниту се собраа луѓе пред црквата, на сред село, да играат оро.

Беа како оптегнати виолински жици, како распнатата кожа на тапанот македонски, пред да се игра орото.

Кажуваа дека четата што била пред нов имала кавалџија и војниците, сите што биле слободни од должност, оделе на некоја ледина да им свири и да играат оро.

Дворот пред куќата на Богдан преполн е со свадбари; едни играат оро, други седат на клупите крај ѕидот од куќата или крај масите под дрвјата, држејќи во рацете пагури со ракија и савчиња со вино, испотени од играње, од припекот на жешкото сонце.

Жена му на Китан знаеше дека жена му на Танаил, како и другите жени во селото, се подбиваат, се исмејуваат, и затоа утредента по свадбата, кога станаа младенците од спиење, отиде во нивната одаја, ја натера невестата да се пресоблече, ѝ ја зеде кошулата, и кога виде дека на неа има крв, светна од радост, ја зеде кошулата и истрча во дворот покажувајќи им ја на сите луѓе дојдени на блага ракија; им рече на тапанџиите и на свирачите да свират, и таа држејќи ја кошулата високо крената, започна да игра оро.

Учителката ми велеше дека буквите ми играат оро.

А автобусот одеше кон Стоби. Во Стоби бевме цел ден; Земанек нѐ забавуваше сите, пеејќи народни песни; го придружуваа на гитара и хармоника, и наскоро, сите пееја и играа оро на ливадата.

По мене веќе се качуваат свирачите, играчите: тие што имаат нозе ќе играат ора и сиртаки.

и тука, слично на овие птици, крештеле, врескале, пискале, југале, фаќале заскитани добичиња ноќе, ги молзеле, им ја пиеле крвта, играле оро околу нив земајќи им го умот, се пикале во оџаците и гнетеле крпи за да им чади на луѓето; тука луѓето сега, на тие трски и шевари, после секој погреб фрлаат од умрениот: кошула, чорапи, капа, антерија, риза, убрус, скутник, шалче, шамија - за покус, за да не повлече умрениот и друг по него од куќата;

45. ГЛАДНА МЕЧКА НЕ ИГРА ОРО - туку по селото го дебне пленот: не отворај ги дверите на дворот и на сокак не излегувај, жено...

МАТЕЈ: Знае да игра оро. БОРИС: Знам и јас. МАТЕЈ: Ги знае сите ора: Тоа студирал.

Ти играш оро? МАТЕЈ: Не Рокенрол. (Пауза) Марк не знае рокенрол. (Пауза) (Се отвора вратата централно, излегува Мира. Во пиџами. Штотуку станала од спиење. Седнува на софата. Пауза.)

Тука, на плоштадот Свети Марко во Венеција, доселениците од Македонија си ја поткреваат завидливоста, повеќе гледаат отколку што вкусуваат тукашни салати, сирења, вина и кафиња.

Во деновите кога е карневалот во Венеција, некои дојденци од Македонија настрадуваат од дерикожи, други играат оро и се сликаат со полуголи женски, трети купуваат и подаруваат цвеќиња, од што дома би ги изел срам.

До сега, како што изјавува овој сегашен пензионер, ниту еден самонаречен синдикален лидер во РМ не им излегол во пресрет на работниците, и наместо за 1ви Мај синдикалните лидери да организираат протести и да се борат за подобрување на положбата на работниците, тие „играат ора на градскиот плоштад“. 163 1.  Интервјуто го водеше Сашо Карапанчев, на 13.III.2011, во Скопје.

Државата и синдикатот се во постојана борба и не треба да соработуваат, затоа што синдикатот секогаш треба да биде на страната на работникот“.

Некој пак многу сакаа да играат ора.

Виде: некои куќи ги нема, некои се изградиле или поправиле; виде нови огради на дворовите, нов мост на реката; гумењата сред село си останале онакви какви што ги паметува пред да го напушти селово, каде што се вршеше жито, каде на празници се играше оро; душата му затрепери, се возбуди.