ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Мачорот како и секогаш си предеше а Славчо гледаше по ѕвездите.

- Македонци – реков. - Се гледа по регистарската табла на колата.

Златко молчеше гледајќи по неа, а потем замоли: „Бате, немој да ѝ речеш на мама дека ја задевав мачката!“

Додека стоеше крај дирата, загледан во прекрасниот ден за лов, во чијашто мека виделина дрвјата беа огромни, воздушести и бели, и во кој владееше една прекрасна тишина под млечнобелото зрачење на небото, Змејко, и не мислејќи на тоа, си ги исцрни со неколку јагленчиња од кибритот своите подочници, а после, кога очите можеа слободно да гледаат по таа светната белина наоколу, тој мирно ја допушти својата цигара, - една од ретките цигари, што ги палеше само при некој свој празник, - а потем го настега магацинот од својата долга француска пушка со фишеци, ги престегна опинците и замина.

Наскокнаа да го погледаат уште еднаш штом го чуја како се оддалечува, наскокнаа сите барем така да го испратат, се наредија на сите отвори од бараката и гледаа по тој темен човек под сината месечина.

Беше една речиси непозната синевина, во која би можел да гледа по цели денови.

Тогаш, придушувајќи го шумот со својата дланка, тој ја откочи пушката, а после, крадешкум подавајќи се од зад стеблото, гледаше по долинката пред себе. Ништо не му го затскриваше погледот.

Се враќаме и се вртиме, гледаме по колата што се оддалечува надолу.

Сите што нѐ пристасуваат гледаат по кучето наше и си плукаат во пазувите.

Тој се оддалечува, а јас гледам по него.

Витомир се чуди, гледа по мене и се чуди.

Зад мене штракаат празни пушки, а јас уште гледам по капетан Мирковиќ, по командирот мој.

Ќе ме фати некоја жал да го оставам. Мислам дека некое насолзено око гледа по мене, вели, и чинам ај, пак врати се.

Еда ми помина, вели Давиде Недолетниот и си заминува. Мирче гледа по него и ја подгризува устата, го собира носот, ги стеснува очите.

Застанавме. Стоиме и гледаме по војниците, по арапите што бегаат.

Ние гледаме по него. Сѐ дури не се изгуби зад меѓите, дури не се испразни патот.

Обајцата, пошле секој на своја страна, едниот Онисифор да копа јама, сам, со циганска дурија, другиот да собира гранки.

На оние што гледале по нив им се чинело дека под нозете на двајцата најтврдоглави на светот земјата ќе се разбранува и светот ќе отиде по ѓаволите со таков тресок и кршење од што и небото ќе оглувне, ќе се распадне и ќе се урне врз скрка и распаднатост, но Онисифор и Онисифор ништо не мислеле додека се веднеле над своите намери, без здив, предвреме мртви, со движења условно продолжени заради трепетот на истинатото месо, заради решеноста едниот од нив да изврши насилие врз другиот.

Угарта црнее, воловите бегаат по бразда, небарем штрколот ги брка, а тој едвај се гледа по нив.

Полковниците ги опфати сожалување и долго гледаа по него каде што го влечкаа луѓето надолу по патот.

Одеа по трагите и крвта, проучуваа колку е удрена, од која страна: лева или десна, гледаа по гранките каде што оставала крв и заклучуваа дали е смртно ранета или не.

Привиденијава висеа и покрај ѕидовите; или неочекувано ќе се појавеа на премините; а напати ќе се здадеа од подотворените врати и на чуден начин ќе ги извиваа долгите вратови заемени од некои непознати видови животни.

При ова патување речиси постојано се среќавав, дури и се судрував со чудни фантазмагорични привиденија, чии што контури повеќе потсетуваа на кукли што ги гледаме по излозите но со подвижни екстремитети, со лица што се смеат додека очите плачат, дури и со зборови што не беа кажувани туку едноставно извираа од утробите на овие креатури.

Гледав по расцутениот кантарион што му се нишаше над главата, ко запалена свеќа. „Ако се смешаш со змии, велеше дедо, не можеш друго да бидеш.“

Како да им објаснам дека јас, и да не ги гледам по нив ќе пукам.

Се вртам и бело гледам по ѕидовите.

По тоа влезе, зашара со батеријата наоколу и во еден момент кога светлината го закачи малку, Мече за миг му го виде лицето: под убава светла коса, сега извиткана во кадри, го гледаше по малку горделиво лице, посипан со сиви дамки.

(Пауза. Излегува. Влегува Ангеле. Гледа по неа.)

На прагот стои Борис во мантил за дожд. Полупијан. Зачудено гледа по станот, Пауза.)

Нема веќе кој да те спаси. (Излегува пеејќи приспивна песна. Двајцата зографи гледаат по неа.)

Можеби е од оние проколнатите што сме ги гледале по филмовите, можеби во неа скапува телото на некој убиен човек, или пак се крие некој страшен убиец, а можеби ноќе, таму, некакви вештерки подготвуваат отровни пијалаци за маѓепсување на децата?

Кога видела дека нѐ нема, почнала да гледа по бунарите да не сме паднале.

Измеќарот остана здрвен, гледајќи по главите што слегуваа сѐ подолу по удолницата.

Долго гледаа по неа, секој со мислите на својот дом и своите деца, на нивните радости што ќе им ги однесе првата Ластовица.