ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

По дознавањето дека е утужен, работодавачот реагира различно спрема конкретни поранешни вработени, обидувајќи се да ги компромитира и да внесе неслога меѓу нив – па така, на некои од нив им понудува да ги врати на работа, а тие за возврат да ги повлечат тужбите.

Трошоците на спорот беше одлучено да си ги сноси секоја странка самостојно!?

Тоа, впрочем, и беше сторено со Општиот колективен договор за стопанството (2009) – според кој „со колективен договор на ниво на дејност се утврдува висината на регресот за годишен одмор и новогодишниот надоместок“ (чл. 35, ст.1, ал.8 од ОКДС).

Во одговор на ова – веднаш, преку ноќ, работодавачот ангажираше познат скопски адвокат (И. Панчевски), кој лошо го советува да им изготви отказни решенија на иницијаторите и предводниците на штрајкот, иако тоа е противзаконски чин, што и беше сторено.

Некои паднаа на оваа „квака“ – по што, по краток временски период откако беа вратени на работа, повторно беа избркани на улица!

Но, непостоењето на одредено работничко право во законот, не значи дека тоа не може да се регулира во колективен договор.

Во меѓувреме, покрај тоа што на фирмата почна слабо да ѝ оди пласманот на својот асортиман и да назадува зад конкуренцијата на пазарот, настануваат и одредени внатрешни превирања и поделби на вработените на неколку табора.

Ова и беше сторено, усно на записник пред судот, на последното рочиште, во декември 2009 – но, симптоматично во целиот овој случај е тоа што адвокатот воопшто не ја извести Триманова, како негов ополномоштувач, за вака постигнатата спогодба меѓу него и застапникот на работодавачот – па таа, за цело време, мислеше дека парите кои ѝ се исплатени на нејзината трансакциска сметка [околу 130 ЕУР], на име испратнина, се по основ на донесена судска пресуда!?

Но, бидејќи претходно таа веќе беше паднала во немилост на нејзиниот директор – и покрај тоа што на дел од останатите работнички кои беа напуштени по истиот правен основ, им беа исплатени испратнините кои законски им следуваат – тоа, од неразбирливи причини, не беше сторено и во случајот на Триманова!?7 По ова, таа прави обид настанатиот спор спогодбено да се разреши – на трипати, во придружба и на нејзиниот сопруг, се обраќа до сопственикот којшто истовремено е и менаџер на акционерското друштво.

Иако во рамки на претпријатието МК „Стоби“, барем на хартија, имаше основано и регистрирано синдикат, неговото неактивно раководство замижуваше пред ваквите неправди и беше сосем безгласен во заштита на правата на тамошните работници.

Но, за жал, поради сплетот на идните бурни настани што допрва следуваа, иако подоцна немаше второстепена постапка по жалба, оваа пресуда, која во октомври 1999 стана правосилна и извршна, никогаш не е извршена – ниту доброволно, ниту присилно [а веќе е и застарена].

Останав јас сам, чинев пооди-застани, обидувајќи се да го одмерам она што беше сторено до тој ден и да проценам што треба да се направи за понатака.

Отиде до малечкиот и го прегрна, топло и силно, како што одамна не беше сторил.

Веднаш знаев дека овој деликатен зафат беше дело на Даскалов; веројатно го беше сторил тоа додека ја полнев чашката.

- Повеќепати имам водено такви разговари - повторив.

- Кога? Каде се случи тоа? - прашуваше тој речиси задишан.

Така ги сфатив или протолкував покретите со кои се чинеше дека се придвижува кон мене иако не беше сторил ниту еден чекор).

- Знам дека и бевте голем пријател на мајка ми.

Но ова ги надмина и помислата и зборот; ова беше сторено дело, ова беше завршен чин.

Си ги повторував нејзините зборови, но тие не носеа утеха; „сѐ ќе биде добро“ – тие зборови ми се враќаа со некакво подмолно, потсмешливо ехо.

А тој ден, по таа средба, си ги повторував зборовите на Добрата Душичка: „Сѐ ќе биде добро“, а тие бледнееја пред прашањето: Зошто страдаше таа, која никому никогаш не му беше сторила зло?

Кога виде царот, голема радос беше сторил и изваил голем бакшиш да му дават на ќелешо, арно ама ќелешо наќел ништо бакшиш, отколку што сакал да си оит на горна земја.

Тоа делумно беше сторено преку измислување на нови зборови и лишување на таквите зборови од остатоците на неортодоксните значења и, колку што е можно, од сите дополнителни значења.

Тоа и беше сторено со Општиот колективен договор за стопанството (10.VII.2009) – според кој „со колективен договор на ниво на дејност се утврдува висината на регресот за годишен одмор и новогодишниот надоместок“ (чл. 35, ст. 1, ал. 8).

Ова не го беше сторил никогаш пред порта.

Татко, кој, како адвокат, секогаш во природна опозиција со режимот на власт, беше сторил многу добрини од двете страни на Езерото кое го делеше променливата граница меѓу двете земји, сега реално можеше полесно да најде излез за своето семејство, да се врати во родната земја или да го продолжи егзилот.

Во нивното разидување се наѕираше стратегиската разлика: и Татко никому зло не беше сторил, но во бегот, од тие што можеле зло да му направат, го бараше спасот.

И тој никому зло не беше сторил, како илјадници негови соземјани, па спасот од смртта го бараше во бегството.

Деновите по разврвените Солунски улици исполнети со униформи, питачи, заводливи жени и исплашен народ ги минуваше во размисли и потрага по смислата на она што веќе беше сторено.

Еден вид казна за чекорот што го бев сторил со она мое оддалечување од духовништвото.

Изгледа јас сум единствениот примерок кој дозволува животот да го води, посакав да му речам на Денко Самоников, но веднаш сфатив дека ќе прозвучи како извинение за нешто што не го бев сторил, или ќе биде протолкувано како обид за утеха.

Сѐ гледаше Бошко, сѐ. Ама сѐ уште не се беше сторил каил да се прикаже кој е и да прозборува за себе.